خاطره‌‌بازی دیجیتالی

نگاه به دوربین... لبخند... و تمام. همه ما گذرمان چندین بار به عکاسی‌ها افتاده است؛ به‌ویژه زمان گرفتن عکس 4*3 برای مدرسه یا محل کار و در این رویارویی،‌ روبه‌روی عکاس‌هایی نشسته‌ایم که کار و شیوه برخوردشان با هم متفاوت بوده است. هادی حاجی‌بابازاده‌یزدی، عکاس‌ محله گوهرشاد و متولد سال62 است. از 19سالگی در کنار پدر، زنده‌یاد آقا علی‌اصغر، عکاس بنام آن زمان محله، در همین مغازه کنونی که قدمتی نزدیک به 58سال دارد مشغول به کار شده و عکاسی را به‌طور تجربی از پدر آموخته است.

آشنایی با اصول عکاسی ضروری است

در یک قسمت مغازه دوربین‌ها، آلبوم‌ها و قاب عکس‌های مختلفی چیده شده است و در طرف دیگر وسایلی مانند کامپیوتر. اتاقی نیز برای عکاسی وجود دارد. هادی حاجی‌بابازاده‌یزدی در اینجا به ارائه خدمات عکاسی و فیلم‌برداری می‌پردازد. او معتقد است برای راه‌اندازی چنین کاری در زمان کنونی نیاز به حداقل 150میلیون تومان است و از همان شروع باید تجهیزات ضروری مانند دوربین، کامپیوتر، دستگاه فتوکپی، اسکنر، پرینتر و... را خرید. 

بابازاده یزدی می‌گوید: «هر فردی که بخواهد وارد این حرفه شود باید به اصول کار مانند شناخت انواع لنز، دوربین، فتوشاپ و... آشنایی داشته باشد. ضمن اینکه به‌طور تجربی نیز باید کار را بیاموزد. یادگیری آن بستگی به استعداد و علاقه فرد دارد اما به طور کلی با یک تا 2ماه آموزش می‌تواند کار را شروع کند.»

درآمد متغیر در فصول مختلف

این شغل مانند بعضی مشاغل در زمان‌ها و فصل‌های مختلف درآمد متفاوتی دارد. او ادامه می‌دهد: «کار ما به گونه‌ای است که محدودیتی در ساعت و روز باز بودن آتلیه نداریم و اگر عکاسی خودش تمایل داشته باشد می‌تواند در ایام تعطیل هم به کسب و کار بپردازد. با این حال در بعضی ایام مانند محرم و صفر به‌دلیل برگزارنشدن مراسم جشن و ازدواج درآمدمان کم است و در مقابل در زمان‌هایی مانند مهرماه و شروع مدارس با مشتریان بیش‌تری روبه‌ر‌و هستیم.»

عکس‌های فوری درجه‌بندی دارد

عکس‌های آنالوگ به مرور زمان جای خود را به عکاسی دیجیتال داد و دوربین‌‌ها نیز متنوع‌تر و به‌روزتر شدند و با قابلیت‌های متفاوت وارد بازار شدند. عکاس محله گوهرشاد در این‌باره بیان می‌کند: «در حال حاضر 80درصد کار ما دیجیتال و به‌طور فایلی شده است. اکنون نسبت به گذشته چاپ عکس کمتر اتفاق می‌افتد. بر این اساس آلبوم‌های عکس که روزگاری طرف‌داران بسیاری داشت نیز کمتر متقاضی دارد و افراد عکس‌هایشان را در کامپیوترهای شخصی و گوشی‌های همراهشان نگهداری می‌کنند. این تغییرات به حرفه ما آسیب زده است زیرا درصد مهمی از درآمد ما به چاپ عکس‌ها مرتبط بود و اکنون مشتریان عکس‌هایشان را به‌طور فایل از ما دریافت می‌کنند.»

او تجمع این حرفه را در محدوده حرم مطهررضوی می‌داند و با اشاره به ورود عکس‌های فوری می‌گوید: «از سال84 عکس‌های فوری شکل گرفت و روند صعودی داشت. این‌گونه عکس‌ها کارراه‌انداز بوده و به لحاظ کیفیت درجه‌بندی دارد. این موضوع نیز به عکاس برمی‌گردد که با چه کیفیتی عکس را چاپ کند.»

استفاده از فضای‌ مجازی

او می‌گوید: «اکنون بخشی از کار ما اینترنتی شده است. علاوه بر اینکه برای تبلیغات می‌توان از این فضا استفاده کرد بسیاری از فایل‌ عکس‌‌ها را از طریق پیام‌رسان‌های اینترنتی به مشتری تحویل می‌دهیم.»

در کنار به‌روز شدن تجهیزات و ابزار عکاسی مدل‌های عکاسی نیز در گذر زمان تنوع پیدا کرده است و بعضی مدل‌ها در میان مردم تبدیل به نوعی مُد شده است. او در این باره توضیح می‌دهد: «ژست افراد در عکاسی بسیار اهمیت دارد و یکی از اولویت‌های جذب مشتری برای کار است.»مردم علاوه بر عکس‌ گرفتن در اوقات معمولی زندگی‌شان در مناسبت‌های مختلفی سراغ عکاسی‌ها می‌روند؛ مثل شروع سال تحصیلی، زمان بارداری، شب یلدا و فصل پاییز. 

در این‌کار باید صبور بود زیرا ممکن است مشتری عکسی را که از او گرفته می‌شود نپسندد و مجبور باشیم چندبار عکس بگیریم تا رضایت او جلب شود

حاجی بابازاده با گفتن این حرف‌ها ادامه می‌دهد: «توجه به اخلاق و نحوه برخورد با مشتری، در جذب او بسیار مؤثر است. در کنار آن کیفیت عکس نیز تأثیرگذار است و مشتری باید از کاری که تحویل می‌گیرد راضی باشد. در این‌کار باید صبور بود زیرا ممکن است مشتری عکسی را که از او گرفته می‌شود نپسندد و مجبور باشیم چندبار عکس بگیریم تا رضایت او جلب شود. با آنکه حرفه آرامی است اما به تجربه نیاز دارد و هرچه این تجربه بیشتر باشد کار بهتری می‌توان ارائه داد. در واقع عکاس به کمک سلیقه، خلاقیت و تجربه پی می‌برد چگونه عکس بگیرد، مدل عکس‌ها چطور باشد و چگونه عکس را روتوش کند.»

تمایل به دریافت عکس‌ فایلی

میان مصاحبه مشتری‌های بسیاری می‌آیند و می‌روند. روال کار به این‌گونه است که فرد در اتاق عکاسی آماده می‌شود و با توجه به نوع تمایل او، عکس تهیه می شود. به این ترتیب چندین عکس با دوربین گرفته می‌شود و سپس به انتخاب مشتری عکس موردنظر تعیین شده و در صورت نیاز در کامپیوتر و به کمک نرم‌افزار گرافیگی روتوش می‌شود. اینجاست که هنر عکاس دوباره خود را نشان می‌دهد زیرا خلاقیت و توانمندی اوست که می‌تواند عکس خوبی خلق کند. 

این عکس‌ها گاهی چاپ می‌شوند و گاهی به صورت فایل به فرد متقاضی ارسال می‌شود. کاری که این روزها بیشتر در میان مردم رایج شده است دریافت عکس به صورت فایل در فضای مجازی است و کم نیستند از این مشتریان که طی گفت‌و‌گوی ما به آتلیه آمده و درخواست دریافت عکس از طریق پیام‌رسان‌های اینترنتی دارند.

طراحی آلبوم عکس برای زوج‌ها

حاجی‌بابازاده‌یزدی به انواع عکس‌ها اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «عکس‌های 4 در3 بیشترین تقاضا را دارند و زمان عکس‌برداری آن نیز زمان‌بر نیست. این‌گونه عکس‌ها برای ارگان‌های مختلف تهیه می‌شود. هریک اصول خاص خود را دارند و عکس باید با توجه به قواعد همان ارگان گرفته شود که از آن می‌توان به عکس‌های سربازی، مدرسه، گذرنامه و ... اشاره کرد. این قواعد از طریق اتحادیه به ما اعلام می‌شود و عکاس باید به این موضوع به طور کامل آگاهی داشته باشد تا کار مناسبی به مشتری ارائه دهد. در کنار آن عکس‌های آتلیه‌ای بستگی به مدل موردنظر دارد و زمان درخور توجه‌ا ی برای آن صرف می‌شود.» 

کار دیگری که در این آتلیه انجام می‌شود طراحی آلبوم عکس است که بیشتر برای زوج‌ها انجام می‌شود. او ادامه می‌دهد: «طراحی آلبوم نیز توسط نرم‌افزار گرافیگی مانند فتوشاپ انجام می‌شود. این‌کار پس از تأیید مشتری صحافی و چاپ می‌شود.»